با توجه به شرایط نامناسب زندگی در مریخ، مثل وجود نداشتن هوا، دمای منفی 55 درجه سانتی گراد، تششعات و همه این چیزا ها، شاید کیفیت خواب کم اهمیت ترین دغدغه ما باشد. اما پژوهشی تازه نشان می‌دهد بی خوابی دائمی‌در مریخ یکی دیگر از چالش‌های سفر به مریخ است که خطرات جدی ای برای سلامتی به وجود می‌آورد و باید آن را جدی بگیریم.
یک روز مریخی، 24 ساعت و 39 دقیقه و 35/24409 ثانیه طول می‌کشد؛ یعنی کمی‌بیش تر از یک روز زمینی که 24 ساعت و 0 دقیقه و 0/002 ثانیه است. این تفاوت یک ناهماهنگی دائمی‌در ساعت زیستی بدن به وجود می‌آورد. ساعت زیستی همان ساعت داخلی بدن است که عملکرد‌های مربوط به بیداری و خواب را، مثل تولید هورمون و فعالیت مغز، تنظیم می‌کند.
اما آیا واقعا این تفاوت 40 دقیقه ای خیلی زیاد است؟
بله هست ! حالا چقدر می‌تواند اثر بد داشته باشد؟ پژوهش‌های قبلی نشان داده بود که به هم ریختن ساعت درونی بدن با کار کردن در شیفت شب و پرواز‌های زیاد به محدوده‌های زمانی مختلف، بر سلامت انسان تاثیر می‌گذارد. این به هم ریختگی خطر ابتلا به ناباروری، دیابت، سرطان و بیماری‌های قلبی-عروقی را افزایش می‌دهد.
یک پژوهش به بررسی زندگی 3هزار نفر در فرانسه که حدود نیمی‌از آن‌ها تجربه شیفتی کار کردن را داشتند، پرداخته است. کارکنان شیفت شب در تست‌های حافظه، سرعت پردازش و توانایی مغزی نسبت به افرادی که در ساعت‌های عادی کار می‌کردند، امتیاز پایین تری دریافت کردند. قوی ترین عاملی که می‌تواند تفاوت فاحش عملکرد مغز را بین این دو گروه توضیح دهد، اختلال در ساعت زیستی است. نتیجه پژوهشی دیگر نشان می‌دهد خدمه پروازی که دچار بی خوابی و اختلاف ساعت‌های مزمن هستند، لوب گیجگاهی کوچک تری دارند.
دکتر اندرو لودان (Dr. Andrew Loudon)، زیست شناسی در دانشگاه منچستر (University of Manchester)، و همکارانش اولین آزمایش را به منظور اندازه گیری تاثیرات ناشی از هماهنگ نبودن ساعت بدن با حرکت چرخشی سیاره انجام دادند. آن‌ها ساعت بدن یک گروه از موش‌ها را با دستکاری به 20 ساعت رسانده و آن‌ها را با یک گروه از موش های عادی با ساعت بدن 24 ساعته، مقایسه کردند. سپس همه این موش‌ها را با همدیگر در یک فضای آزاد، به مدت 14 ماه رها کردند. در طول این مدت، با جفت گیری موش‌ها جمعیتشان دچار تغییرات زیادی شد. در آخر آزمایش، محققان متوجه شدند که بیشتر جمعیت را موش‌های 24-ساعته تشکیل داده بودند. در واقع، موش‌های 24-ساعته بهتر توانسته بودند دوام بیاورند و تولید مثل کنند.
برای مشاهده اطلاعات بیش تر به ادامه مطلب بروید
لودان به خبرگزاری‌هافینگتون پست (Huffington Post) می‌گوید :
پژوهش ما اولین پژوهشی است که نتایج بلند-مدت (بیش از 1 سال) داشتن ساعت زیستی غیرطبیعی را در محیط خارجی بر حیوانات بررسی می‌کند. افرادی که در شیفت‌های چرخشی کار می‌کنند بیشتر در معرض نور‌های نامناسب قرار دارند. این مساله با مشکلات مربوط به سلامتی، مثل بالا رفتن احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 مرتبط است.
داشتن یک ساعت بدن دقیق برای ادامه حیات در دنیای وحش ضروریست. این ساعت باید با سرعت چرخش زمین همگام باشد. حیوانات دارای ساعت بدن ناهمگام با زمین دوام نمی‌آورند. در نتیجه، ساعت بدن به عنوان جزیی ضروری برای بقا روی کره زمین به وجود آمده است.
لودان گفت: ممکن است سرعت چرخش مریخ در محدوده ساعت داخلی بعضی افراد قرار بگیرد، اما آن‌هایی که ساعت بدن کوتاهی دارند دچار مشکلات جدی و بلند-مدت خواهند شد و احتمالا از برنامه ناسا برای انتقال دائمی‌انسان به مریخ حذف خواهند شد.
نکته ای که این پژوهش به آن اشاره می‌کند کاملا صحیح و معتبر است، اما در نشان دادن آثار آن بزرگ نمایی شده. این بزرگ نمایی از قصد صورت گرفته تا آن‌ها را بهتر درک کنیم، اما دقیقا به ما نمی‌گوید داشتن روزانه 39 دقیقه اختلاف با ساعت درونی بدن، چه عواقبی دارد. علاوه بر این موش‌ها دقیقا مثل انسان نیستند ولی این پژوهش ایده کلی را به ما می‌دهد. باید مشکلات خواب را به لیست تمام نشدنی چالش‌های سفر به مریخ ، اضافه کنیم. باید به یاد داشته باشید که ما روی زمین رشد کردیم و ساعت بدن ما هم با این سیاره تنظیم شده است. آیا بعد از استقرار در مریخ، ساعت چند نسل بعدی انسان با ساعت زیستی سیاره سرخ هماهنگ خواهد شد؟ قطعا!علاوه بر این، آن‌ها با دیگر چالش‌های سفر به مریخ هم سازگاری پیدا می‌کنند. در آن زمان، انسان‌های مستقر در مریخ و زمین آن قدر با هم متفاوت خواهند شد که همدیگر را به شکل آدم فضایی می‌بینند!
دیگر چالش‌های سفر به مریخ
بی خوابی در برابر دیگر چالش‌های سفر به مریخ ، خیلی هم مساله مهمی‌به حساب نمی‌آید. اندی ویر (Andy Weir)، نویسنده مریخی (The Martian)، در مصاحبه ای از این مشکلات گفت.
او می‌گوید: مریخ به خاطر داشتن اتمسفری بسیار نازک، فوق العاده ساکت و آرام است. علاوه بر این آن جا عملا هیچ هوایی وجود ندارد، در نتیجه صدایی برای پخش شدن وجود ندارد. سکونتگاه انسان در مریخ باید پنکه داشته باشد تا هوا را به چرخش دربیاورد و آن را از میان فیلتر‌های تصفیه کننده عبور دهد. این خانه‌ها باید گرم کننده هم داشته باشند.
ویر در ادامه گفت: در کل، پر سر و صدا ترین چیزی که با آن روبرو خواهید شد، بقیه فضانوردانی هستند که نزدیک شما می‌خوابند.
وقتی از ویر پرسیدند برای داشتن خوابی راحت تر در مریخ، چه چیزی با خودش می‌برد گفت: یک تولید کننده نویز سفید تا صدای همسفر هایش را نشود. احتمالا تمام فضانوردان یکی از آن‌ها با خود داشته باشند.
